Spreken is zilver, zwijgen is goud... of niet?

Vertel jij aan je leidinggevende waar je mee zit? Vaak bespreken werknemers met hun collega's en leidinggevende best veel privézaken. Maar over hoe ze zich echt voelen in hun job blijft het meestal stil. Of - zoals we wel eens horen tijdens loopbaanbegeleiding - we kaarten het één keer aan en daarna nooit meer.

Peggy De Prins noemt dit het 'deaf ear-syndroom' in haar boek 'The dark side. Waarover gezwegen wordt op de werkvloer'. Veel werknemers vinden het moeilijk om feedback te geven (of te vragen) op de werkvloer. En doen ze dit uiteindelijk toch, zonder dat er veel reactie komt of er iets concreet verandert, dan is de teleurstelling - begrijpelijk - groot.

Zwijgen - wat ook wel 'employee silence' wordt genoemd - kan leiden tot frustratie, maar spreken en niet echt gehoord worden nog meer.

Het komt respectloos over, werkt ontmoedigend en zet mensen vaak aan om in loopbaanbegeleiding op zoek te gaan naar een andere werkgever.

Peggy De Prins geeft in haar boek advies aan zowel werknemers, leidinggevenden als HR-professionals om een betere feedback- en leercultuur te installeren in de organisatie. Enkele tips voor werknemers die meer willen delen op de werkvloer, of 'employee voice' vinden:

• Probeer je eerst bewust te worden van jouw 'employee silence'. Wanneer zwijg je, tegenover wie, over welke thema's precies,...? Wat heb je nodig voor meer 'employee voice'?

• Besef dat een negatieve ervaring in het verleden niet betekent dat er nu geen ruimte is voor meer participatie. Organisaties evolueren, en vaak wordt er wel geluisterd als bepaalde items meerdere keren aangekaart worden.

• Doorbreek de stilte waar je niet langer achter staat. Om de drempel te verlagen, bereiden we zulke gesprekken vaak voor met onze cliënten in loopbaanbegeleiding. We onderzoeken samen wat je precies wil zeggen en hoe je het kan verwoorden. En als je dat wil, oefenen we het gesprek ook samen.

• Vind je het echt moeilijk, deel je doel (meer spreken over wat je nodig hebt op het werk) dan in kleinere stappen in. Begin klein, met een gesprek dat je haalbaar vindt. En laat je helpen door een collega, een vertrouwenspersoon of een coach om moeilijker zaken aan te kaarten.

• Denk aan je eigen welzijn. Blijven zwijgen, je terugtrekken en piekeren over je werk kan leiden tot burn-out. Onderneem actie, desnoods buiten het werk. Loopbaancoaching helpt je beter het onderscheid te maken tussen wat veranderbaar is en wat niet. Verandert er ook na meerdere gesprekken niks op je werk en kan je je niet vinden in de organisatiecultuur, dan is veranderen misschien een betere optie.

Tot slot: je uitspreken is niet altijd beter dan zwijgen. Niet alles 'moet' besproken en uitgesproken worden, en zeker niet onmiddellijk. Soms mogen moeilijke items een tijdje onbesproken blijven en moet de juiste reactie even 'rijpen'. Zeker introverte mensen hebben vaak tijd nodig om iets aan te kaarten. Door zich pas uit te spreken na grondige overweging, komen hun opmerkingen soms beter aan bij een leidinggevende. Even wachten en je opmerkingen goed onderbouwen, is zeker altijd een goed idee.